Równowaga Omega 3, 6 i 9 - dlaczego proporcje są ważniejsze niż ilość?

Zanim przejdziemy do omawiania proporcji, warto zrozumieć, czym są poszczególne grupy kwasów. Termin NNKT (Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe) odnosi się do substancji, których Twój organizm nie potrafi wytworzyć samodzielnie. Oznacza to, że musisz dostarczać je z zewnątrz - wraz z pożywieniem. Do tej grupy należą przede wszystkim kwasy Omega-3 i Omega-6. Są one budulcem błon komórkowych i biorą udział w wielu procesach fizjologicznych.

Z kolei kwasy Omega-9 są kwasami jednonienasyconymi. Twój organizm potrafi je syntezować w niewielkich ilościach, pod warunkiem że ma pod dostatkiem pozostałych kwasów. Mimo to, dostarczanie ich w diecie jest wysoce zalecane, ponieważ stanowią doskonałe źródło energii i wsparcie dla zróżnicowanego jadłospisu.

Kwasy Omega-3 to grupa, o której mówi się najwięcej - i słusznie. W świecie nauki i dietetyki podkreśla się ich rolę w kontekście wspierania układu nerwowego oraz sercowo-naczyniowego. Wyróżniamy tu trzy główne rodzaje:

1. ALA (kwas alfa-linolenowy) - pochodzenia roślinnego, znajdziesz go m.in. w oleju lnianym czy nasionach chia.
2. EPA (kwas eikozapentaenowy) - występuje głównie w rybach i algach.
3. DHA (kwas Jak zadbać o równowagę w praktyce?dokozaheksaenowy) - podobnie jak EPA, jego źródłem są organizmy morskie.

Dla osób na diecie roślinnej kluczowe jest dbanie o podaż kwasu ALA, który organizm może w pewnym stopniu konwertować do EPA i DHA. Warto wprowadzić do swojej kuchni wysokiej jakości oleje tłoczone na zimno, takie jak olej lniany, rydzowy czy konopny, które są naturalnymi skarbnicami tego składnika.

Kwasy Omega-6 (np. kwas linolowy) również są niezbędne dla zdrowia. Odgrywają ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu skóry oraz wzroście komórek. Problem jednak nie leży w ich istnieniu, ale w ich wszechobecności.

Współczesna dieta obfituje w tanie oleje roślinne (słonecznikowy, sojowy, kukurydziany), które są bogate w Omega-6. Znajdziesz je w większości przetworzonych produktów, słodyczach i gotowych daniach. Nadmierne spożycie Omega-6 przy jednoczesnym niedoborze Omega-3 sprzyja powstawaniu stanów prozapalnych w organizmie. Dlatego tak ważne jest, abyś świadomie wybierał źródła tłuszczów w swojej diecie.

Tutaj dochodzimy do sedna sprawy. Wg niektórych badań nasi przodkowie spożywali kwasy Omega-6 i Omega-3 w proporcji zbliżonej do 1:1. Dziś, w typowej diecie zachodniej, ten stosunek wynosi często drastyczne 15:1, a nawet 20:1 (!) na korzyść Omega-6.

Taka dysproporcja jest niekorzystna dla Twojego organizmu. Nadmiar Omega-6 może "blokować" przyswajanie i wykorzystanie cennych kwasów Omega-3, ponieważ oba rodzaje kwasów konkurują o te same enzymy metaboliczne. Nadmierna podaż omega-6 przy niskiej podaży omega-3 sprzyja zaburzeniu równowagi mediatorów zapalnych

Dążenie do przywrócenia właściwego balansu (najlepiej 4:1 lub mniej) powinno być Twoim priorytetem żywieniowym. Możesz to osiągnąć na dwa sposoby:

• Ograniczając spożycie przetworzonych olejów roślinnych bogatych w Omega-6.
• Zwiększając podaż produktów bogatych w Omega-3.

Kwasy Omega-9 (głównie kwas oleinowy) to domena oliwy z oliwek, oleju lnianego, z awokado, migdałów czy oleju rzepakowego. W przeciwieństwie do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, są one bardziej stabilne termicznie.

Badania nad dietą śródziemnomorską często wskazują na wysoką zawartość kwasów Omega-9 jako jeden z czynników sprzyjających zdrowiu metabolicznemu. Wprowadzenie ich do diety jest proste i smaczne - wystarczy dobrej jakości oliwa dodana do sałatki, by wzbogacić posiłek o wartościowe lipidy.

Jako zespół NatVita wierzymy, że natura dostarcza najlepszych rozwiązań. Nie musisz skomplikowanie liczyć każdego grama tłuszczu, wystarczy, że będziesz kierować się kilkoma prostymi zasadami:

• Wybieraj świadomie: Zastąp popularny olej słonecznikowy czy sojowy ekologicznym olejem rzepakowym lub ekologiczną oliwą z oliwek tłoczonymi na zimno (źródła Omega-9 i lepsze proporcje) i spożywaj je na zimno.
• Sięgaj po superfoods: Nasiona chia, siemię lniane czy nasiona konopi siewnej to skoncentrowane dawki Omega-3, które łatwo dodasz do owsianki czy koktajlu.
• Stosuj oleje na zimno: Olej lniany czy z wiesiołka tracą swoje cenne właściwości pod wpływem temperatury. Traktuj je jako "witaminowy" dodatek do potraw, a nie tłuszcz do smażenia.
• Czytaj etykiety: Unikaj produktów, w których składzie dominują utwardzone tłuszcze roślinne!!!

Na rynku dostępne są produkty na bazie oleju zawierające nienasycone kwasy tłuszczowe Omega 3, 6, 9, które mogą ułatwić zachowanie równowagi.

Równowaga między kwasami Omega 3, 6 i 9 to nie tylko teoria dietetyczna, ale realny wpływ na funkcjonowanie Twojego organizmu każdego dnia. Kluczem do sukcesu jest zwiększenie podaży deficytowych kwasów Omega-3 przy jednoczesnym umiarze w spożywaniu Omega-6. Pamiętaj, że to Ty masz wpływ na to, co ląduje na Twoim talerzu. Warto wprowadzić do swojej codzienności naturalne oleje i nasiona, by cieszyć się pełnią witalności.

Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą zdrowych tłuszczów i olejów, które mogą stać się pierwszym krokiem do przywrócenia tej ważnej równowagi.